'Een wereld alleen'

Vele tropische bestemmingen zijn al lang ontdekt en bekend, andere moeten nog worden gevonden. Deze onontdekte locaties op de wereld zullen op korte termijn niet veel veranderen, teveel scheidt ons van hen in cultuur, ruimte en tijd. De Bijagos Archipel in Guinee Bissau is zo'n plek, een ongerepte eilandengroep van 88, waarvan slechts 23 bewoond met palmen omzoomde, eilanden in de Atlantsiche Oceaan, voor de kust van West-Afrika.

 
Om gewoon te zeggen dat deze groene tropische vlekjes bijzondere staaltjes van de natuur zijn en een van 's werelds weinige functionerende matriarchaten; een hypothetische maatschappijvorm waarin vrouwen en vrouwelijke cultuur, met name op basis van hun moederschap, domineren, is eigenlijk nog een onrecht. Omdat na aankomst in de Bijagos Archipel, na een drie uur durende autorit en een twee uur durende rit in een kleine speedboot van de aftandse hoofdstad van het land, Bissau, het een andere wereld is waarin je je in een andere eeuw waant, hoewel het moeilijk is om precies aan te wijzen welke. De Bijagos, met hun rijke, overvloedige en ongerepte flora en fauna, zijn geclassificeerd als een van de Verenigde Naties World Heritage Biosphere Reserve. Afgezien van de opmerkelijke nijlpaarden, zijn er 155 soorten vis, waardoor de eilanden een geweldige, hoewel zelden bezochte bestemming zijn voor de avontuurlijke sportvisser. Van 's werelds acht soorten schildpad, zegt het World Heritage Center dat er vijf zijn gevonden. De eilanden zijn ook een van de belangrijkste broedplaatsen voor trekvogels op het continent, met zo'n 96 soorten. De gevaren van het navigeren in de smalle kanalen tussen de eilanden, met overvloedige zandbanken, hebben de Bijagos Archipel beschermd tegen de commerciële vissersboten die de Afrikaanse kust belagen. Dit is geen plek voor een conventionele strandvakantie. Door een gevoel van verwijdering van de werkelijke wereld en de dagelijkse maatschappij vertaalt deze plek je na het overwinnen van diverse hindernissen in een gevoel van sportvissers perfectionisme. Als minuten en uren verstrijken, lijk je ergens te zijn waar je net zo vreemd bent voor de inwoners als ze zijn voor jou. De gebruikelijke verhouding van toeristische druk - de mix van behoedzaamheid , schuld en vijandigheid - bestaat niet. De toegangspoort tot dit avontuur is net zo ouderwets als de eilanden.

Voorbereiding

Al een geruime tijd waren wij (Thomas van Sluijs, Peter Mesie & Marien Flipse) op zoek naar een uitzonderlijke visreis. Via Tightlines.nl vonden we een reis naar de Bijagos eilanden, een ongerepte bestemming met vele mogelijkheden voor de visserij. Na een tegenslag, door een gecancelde vlucht met TAP-airlines, waarvan de landingsrechten per direct werden ingetrokken, kwam eind december toch nog groen licht. We vliegen met met AirMaroc, eerst naar Casablanca en vervolgens naar Bissau. Na deze goedkeuring konden de visums worden aangevraagd, elke reiziger dient een gele koorts certificaat, paspoort, pasfoto en geldig reisdocument op te sturen naar de ambassade in Den Haag. Op 16 januari kregen we onze paspoorten terug, allen voorzien van een pikzwarte stempel, de administratieve voorbereiding zat erop! Naast gele koorts is malaria ook een veel voorkomende ziekte, daarom worden malariatablletten aangeraden door de GGD, 1 dag voor vertrek starten met het innemen, gedurende de reis en een week nadien. Als laatste wordt ook geadviseerd om je in te enten tegen Hepatitus A en DTP. Naast alle voorbereidingen omtrent de gezondheid, waren de voorbereidingen voor het materiaal ook al in volle gang. Na een ontmoeting met Bert Goeree, eigenaar van Tightlines.nl, werd er een hoop duidelijk over de aan te schaffen materialen. Wit was het sleutelwoord, een welbekende kleur voor de zeebaarsvissers onder ons. Ook daar, circa 6300 kilometer zuidwaarts, was de vis gek op witte, felle kleuren. Zodoende zijn we gestart met de inkoop van kunstaas, hengels, molens, nylon, dynema, splitringen, dreggen en wartels. Allemaal materiaal wat tegen een stootje moet kunnen! Denk dan bijvoorbeeld aan wartels tot een trekkracht van 250 LBS, Circle hooks tot maat 10/00, splitringen tot 80 KG, hengels tot 30 LBS en molens lijkend op verschrikkelijke machines. Eigenlijk is elke vorm van visserij wel mogelijk, van popperen op Jack’s, trawlen op barracudas tot aasvissen op snappers. Daarom moet je op alles voorbereid zijn. Naast bovengenoemde materialen moest de reis ook goed vastgelegd worden op beeld. Om alle dromen vast te leggen ging een Sony headcam, GoPro Hero 3, Olympus onderwatercamera en Canon spiegelreflex camera mee.

Reis

30 januari 2014 begint de reis op Schiphol, om 16.45 vertrekken we en om 19.25 komen we aan op Casablanca, na een korte tussenstop van 2 uur en 35 minuten vertrekken we om 22.00 richting de hoofdstad van Guinee-Bissau, Bissau. Bij aankomst is de hoofdstad pikzwart. De uitdaging is om samen met de gids en eigenaar van het eiland, Laurant, een weg door de zwarte stad en langs de gigantische gaten in de weg te banen, om zo de weg richting Biombo te vinden. Biombo is een klein kustplaatsje waar vandaan onze boot vertrekt naar Keré. Na een korte powernap zitten we in de vroegte van 31 januari eindelijk op de boot richting Keré, een van de 88 eilanden van de Bijagos Archipel.

Aankomst

Dat de accommodatie varieert van spartaans tot eenvoudig, maar comfortabel, helpt. De gebruikelijke grote afstand tussen Westerling en West-Afrikaanse wordt zo niet schromelijk versterkt door duidelijke privileges. En zelfs als je op Keré , de kleine moeilijkheden en ongemakken - bijvoorbeeld de minimale sanitaire voorzieningen, nagenoeg geen elektriciteit en geen telefoon- en internetverbinding – even vergeet, waan je je in een waar paradijs. Op Keré bevinden zich 12 bungalows en 8 aluminium boten met een lengte van 8,45 m geschikt voor 2 of 3 vissers.

Dag 1: Een plek om nooit te vergeten

Na aankomst op het eiland worden onze koffers zorgvuldig uitgeladen door diverse eilandbewoners. Het eiland herbergt een aantal woningen voor circa 40 man personeel. Allen even vriendelijk en behulpzaam. Voor ons waren er twee bungalows beschikbaar, 1 voor Peter en 1 voor Marien en Thomas. Alleen de bungalow van Peter beschikte over een badkamer, daarnaast was er een kleine sanitaire voorziening voor de eilandbewoners zonder privé badkamer. Na het acclimatiseren konden de hengels uitgepakt worden. Helaas waren er diverse delen gesneuveld tijdens transport. Gelukkig waren er voldoende resterende hengels. Na het gereed maken van de hengels voor het trollen en vertikalen zijn we vertrokken richting een plek tussen twee eilanden. Gelijk was er een gevoel van rust. Helaas miste Peter op de eerst spot al snel een ‘Jack,’ maar snel daarna ving hij er alsnog een.

Voor de rest leverde deze plek helaas geen vis op. De resterende tijd van de dag zijn we gaan trollen op barracuda’s. In deze buurt worden vaak barracuda’s gevangen tot circa 30 kg. De rapala’s gaan overboord en we zijn nog geen vijf minuten onderweg en daar giert de slip van de rechter Penn Slammer het al uit. De eerste run van een barracuda is onstopbaar, vervolgens zwemmen ze met hoge snelheid richting de boot en daar zijn ze nog niet van plan om het op te geven. Na enkele spannende minuten is daar dan de eerste barracuda van de dag. En deze mag er wezen ook, met een gewicht van circa 11 kilo een mooie start.

Voordat we teruggaan naar Keré gaan we nog even snel naar een plek tussen twee zandbanken. De rapala’s stuiteren over de bodem vanwege de ondieptes, desondanks gaat de slip van de linkerhengel nog twee keer af en weten we nog twee mooie, iets kleinere baracuda’s te vangen. We zijn het er als snel over eens, dit is een plek om nooit te vergeten. Rond 19.00 uur zijn we terug op het eiland, vanwege het gebruikelijke ritueel, diner om 21.00 uur, hebben we nog twee loze uurtjes opgevuld met kantvissen. Vanaf het strandje op Keré kun je prima in een geultje vissen waar aardig wat vis zit, van barracuda tot snapper en van ladyfish tot jacks, eigenlijk is er alles wel te vangen. Gevreesd stonden wij in het donker met 3 hengels gewapend om hier ons kunstje te tonen. Naast de nodige kleinere visjes ving Marien al snel een schitterende cassave.

Om 21.00 klonk er over het hele eiland ‘En Table, E Cessaso,’ tijd om te dineren. Een heerlijke barracuda met gebakken aardappeltjes ging er na een half dagje vissen wel in!

Dag 2: Nachtbrakers

Na het trotseren van diverse spinnen en overige insecten worden we de tweede dag gewekt door een zwerm vogels met een onuitstaanbaar geluid. Het leven van een eilandbewoner is zwaar. We starten de dag met een heerlijk ontbijtbuffet met pannenkoeken, vers gebakken cake en een heerlijk bakje thee. Helaas is de wind vandaag spelbreker, maar we laten ons niet kennen en gaan vol goede moed de Atlantische Oceaan op. Na een uurtje komen we er achter dat het niet te doen is vanwege wind en stroming. Dan maar vissen vanaf het strand! Hier zijn we niet voor gekomen, maar als alternatief een heerlijke bezigheid. Aan het eind van de middag gaan we toch nog even het water op en Peter gooit snel een pilker in een school jagende Jacks, geen seconde later staat de hengel krom tot in het handvat!

Helaas blijft het hierbij en is het alweer tijd om terug te gaan naar ‘ons’ eiland. We maken direct de spullen klaar voor de avondvisserij vanaf de kant. Na het eten starten met we met goede moed. Al snel begint het te spoken, de ene na de andere aanbeet missen we, een haak eraf, onderlijn eraf of zelfs de hoofdlijn dwars doormidden. Hier was iets vreemds aan de hand, na het wisselen van de onderlijnen krijgt Peter opeens een snoeiharde aanbeet die wel blijft hangen.

Een schitterende barracuda van 1.10 m komt na een kort gevecht de kant op. Dit zijn dus die nachtbrakers die onze beentjes doen laten trillen.

Naast de gemiste aanbeten vangen we ook nog talloze meervalletjes, cassaves en diverse kleine snappertjes. Rond een uur of 12 houden we het voor gezien en zijn we de laatste eilandbewoners die het hoofdlampje uitdoen.

Dag 3: Om bang van te worden

De wind blijft spelbreker en vanwege dezelfde omstandigheden als voorgaande dag besluiten we om te starten met een rustige morgen vissen vanaf het eiland. Marien start met een klein pilkertje te werpen vanaf de andere kant van het eiland, hier zijn diverse rotsformaties gevormd, waardoor er met hoog water veel aasvis tussen zit. Zodoende zijn de scholen Jacks hier ook vaak te vinden, helaas vaak buiten werpafstand. Maar Marien wist er al snel twee te haken, maar helaas te verspelen. Door de scherpe rotsen wordt je hoofdlijn vaak afgesneden en verspeel je de vis. Met een voorslag van circa 2 meter dikke fluorcarbon kan dit deels worden voorkomen. Na het toepassen van deze combinatie komt Marien enkele minuten aanlopen met een geweldige Jack, gevangen vanaf de kant!

Peter is wat van de kant aan het proberen en ik zit in de kayak. Al snel vang ik een kleine barracuda en een pompano.

Als ik vervolgens om de hoek van het eiland Peter en Marien zie staan zie ik Marien opeens met een noodgang het water induiken. Nu is het algemeen bekend dat het geen atletisch kampioen marathonzwemmen is, maarja een lekkere duik met 35 graden kan iedereen wel begrijpen. Niks is minder waar. Peter staat met zijn rug naar het water gericht, Marien draait zich net om en ziet Peter zijn hengel met een ongelofelijke snelheid het water in verdwijnen, maar dankzij zijn toch wel opmerkelijke zwemkwaliteiten staat hij drijfnat een oersterke barracuda te drillen.

En hij maar denken dat dit de enige keer zou zijn met een nat pak… ’s Middags gaan we na de lunch een middagje proberen op de tarpon, een vinkje hierachter is voor elke sportvisser een kroon op zijn vis carrière. Nu is het niet aan ons om een hele middag te wachten op een visje, overigens wel een visje die een gewicht kan bereiken tot 150 kg. Tijdens het tarponvissen gaan wij zoals ze daar niet gebruikelijk zijn vissen met stukjes aas (harder) en proberen vertikalend ook nog een visje te verschalken. Op de tarpon blijft het akelig stil, twee duitsers, een endje verderop zien we opeens losgaan van hun anker en na enkele seconden zien we een schitterende tarpon uit het water komen! Helaas vandaag geen tarpon voor ons, maar we vermaken ons prima met de andere visserij.

Marien is wat aan het vertikalen totdat er een vis een ongelofelijke run neemt met zijn jigkop van 120 gram en zijn rood-witte shad. Na een schitterende gevecht op de Ugly Stick Tiger Black Gold belandt er opeens een barracuda van 1.50 m aan boord.

Daarnaast vangen we ook nog wat verschillende soorten snapper op het aas. De dag gaat snel aan ons voorbij en voordat we het weten varen we alweer terug naar het eiland. Na wederom een diner met barracuda als hoofdgerecht zijn we hierna direct weer gaan vissen vanaf de kant. Naast de nodige meervalletjes en overige kleine vissen vangt Marien nog een schitterende snapper.

Dag 4: Missers en lossers

Het lijkt allemaal makkelijk, shad laten zakken, drie keer draaien en raak. Helaas was het in onze periode, met een harde wind, een sterke stroming en troebel water absoluut niet zo, het was hard werken voor een visje! Daardoor werd wel elke vis extra gewaardeerd. De beten namen aanzienlijk toe maar veel beten werden gemist of als de vis er al aanzat werden ze gelost. Je moet hier echt op alles voorbereid zijn! Zelfs de schipper moest het af en toe doen met een halve shad, lijnbreuk of simpelweg een losser. Dit is vissen tot het uiterste en het vraagt ook het uiterste van je materiaal. Staat je slip even niet goed afgesteld, zit er een kinkje in je kabel of is je haak niet sterk genoeg, de vis daar maakt het niks uit, ze krijgen alles kapot! Gelukkig wisten we nog wel een aantal mooie vissen aan boord te krijgen en zodoende leerden we weer voor de volgende dag! Vanavond was het dus even niet vissen, maar ouderwets lijnen knopen.

Dag 5: Rijker

Iets later dan normaal vertrekken we naar de ‘jigging spot’ tussen de eilanden, de wind maakt het vissen moeilijk en we besluiten voor anker te gaan. Peter haakt al snel een mooie vis, een dikke snapper ontsnapt helaas bij de boot. Verder worden we vandaag veel rijker wat betreft de soorten vis. Diverse cassaves, jacks, frogfish, barracuda’s en diverse gespikkelde, gestreepte en rode snappers worden toegevoegd aan de lijst. Aan het eind van de dag kunnen we weer richting de verre stekken. We zien al snel dat het water minder troebel is en dit leidt tot een aardig aantal aanbeten, helaas missen we er wel een aantal.

Dag 6: Help, help!

Door de aanhoudende wind blijven we vandaag op het eiland tot de wind wegvalt. Peter vermaakt zich met de volop aanwezige ladyfish, Marien geniet van de kantvisserij en ik ben het water op met de kayak. Even later ga ik terug naar de kant, omdat mijn plugje is afgepakt door een hongerige barracuda. Marien besluit mee te gaan en de hoge golven zorgen ervoor dat we behoorlijk nat worden. Na een stukje trollen vang ik een mooie Jack. Op het gemakje draaien we om, om hetzelfde stukje weer af te vissen. Wel meld ik Marien dat de kayak zachtjes volloopt met water. Maar na een deskundige blik hoef ik me geen zorgen te maken. Weer een endje verder meld ik het nogmaals en nu blijkt er toch wat onstabiliteit op te treden, nog geen meter verder begint de kayak wat te wiebelen en enkele seconden later liggen we beiden midden in de Atlantische oceaan de hengel nog in onze hand. Help, help, wat nu?! De kayak was te zwaar geworden om te duwen, gelukkig zaten er twee gaten in waar we de hengels in konden zetten, zodoende konden we naar het eiland zwemmen. Peter kijkt verbaasd op als we hem vanachter naderen in natte kleding, na een korte uitleg kunnen we er allemaal smakelijk om lachen. De kayak hebben we vervolgens opgehaald met een andere kayak. ’s Middags hebben we toch maar weer voor de veiligheid van de aluminium boot gekozen. De wind gaat er rond een uur of 2 weer uit en we vertrekken snel naar de ‘jigging spot,’ We missen aardig wat beten, maar Marien weet al snel een schitterende Jack te vangen. Direct gaat de vis ervandoor en er giert zo 30 meter gevlochten lijn van de Penn Slammer, een totaal andere aanbeet dan een barracuda. De Jack Crevalle blijft gaan en gaat op zijn zij liggen in het water om zo veel mogelijk weerstand te bieden. Maar na enkele spannende minuten komt er een schitterende geelstaart aan boord!

Dag 7: Cuda Time

De laatste dag valt de wind gelukkig weg en kunnen we vroeg beginnen met een ochtendje trollen. Om 13.00 uur moeten we weer terug zijn voor onze lunch en om 15.00 vertrekken we richting Biombo. We vangen vandaag vijf barracuda’s, waarvan twee 10+ers.

Alle barracuda’s zijn weer gevangen op red-head rapala’s, een aantal op de magnums en een aantal op de x-rap. Deze pluggen werken gewoon overal op de wereld!

Terugreis

Na de lunch komt er een einde aan de droomreis en verlaten we ons privé eiland Keré. We vertrekken om 15.00 vanaf Keré, ongeveer 2 uur later komen we aan in Biombo, na een frisse douche vertrekken we naar Bissau.

In Bissau is het een chaos van mensen en auto’s, onze gids leidt ons naar een rustig restaurant, waar meerdere blanken aanwezig zijn. Laurant schuift even later aan en we genieten eindelijk weer van een stukje echt vlees. Rond circa 22.00 uur vertrekken we naar de luchthaven van Bissau. Het inchecken van de koffers gaat met veel gemak, maar dan komt de viskoker aan de orde. Direct wordt er geroepen ‘deux cents euro.’ We kunnen hieruit opmaken dat we € 200,-- moeten betalen voor de viskoker op de terugvlucht en dat terwijl de heenvlucht gratis was. We zijn dan ook niet van plan om direct te betalen. Helaas kon de medewerker ons niet verder helpen en moest hij op zoek naar zijn supervisor, deze meneer moest blijkbaar van ver komen, want na 1,5 uur werden we bij hem geroepen. Wij vroegen direct wat de kosten waren, € 100,--, zegt hij, dat is snel verdiend! Na de douane konden we nog even genieten van een lekker koud biertje. Na 2 uur vliegen komen we aan op Praia, Kaapverdië, voor een technische tussenstop. Na een uur vertrekken we weer verder naar Casablanca, waar het een complete chaos is. Na 1,5 uur in de rij zijn we eindelijk aan de beurt om gecontroleerd te worden. We zitten een kwartier voor vertrek eindelijk in het vliegtuig richting Amsterdam! Op Amsterdam hebben we al snel al onze koffer op de kar, helaas mist de hengelkoker nog. Door navraag aan de chef ‘odd luggage,’ bleek alles al uitgeladen en er kwam zeker niets meer. Ook op de andere band kwam niks meer aan, toen zijn we naar Servicair gegaan en die beloofde ons dat de koker gewoon netjes op de band lag. Helaas weer een kilometer teruglopen, maar wel een hele geruststelling. Alles was weer compleet en we konden op weg naar huis!

Slot

Er zijn niet veel plaatsen zo dicht bij Europa die zo ongerept en beeldschoon zijn. Soms moet je op reis om te ontspannen, maar een reis als deze moet je maken om nooit meer te vergeten.

Thomas van Sluijs